دروس امتحانی آزمون کارشناسی ارشد گرایش آموزش زبان انگلیسی

((  Teaching methodology ))

رشته ی آموزش زبان در آزمون کارشناسی ارشد شامل چهار درس در دو دفترچه میباشد. دفترچه ی شماره یک دفترچه ی درس عمومی شامل گرامر، واژگان، کلوز تست و درک مطلب که شامل 60 سوال با ضریب 2 میباشد. دفترچه شماره دو شامل سه درس روش تدریس (30 سوال)، آزمون سازی (15 سوال) و زبان شناسی (15 سوال) هر یک با ضریب 3 میباشد.

منابع درس روش تدریس در کنکور سراسری کارشناسی ارشد به ازای سهم هر منبع در سوالات بصورت دقیق و 95 الی 100 درصدی به شرح زیر میباشد:

Principles of Language Learning and Teaching; By Douglas H. Brown

Approaches and Methods in Language Teaching; By Jack C. Richards & Theodor Rodgers

Techniques and Principles in Language Teaching; By Diane Larsen-Freeman

Teaching by Principles; By Douglas H. Brown 

Developing Second Language Skills; By Kenneth Chastain

Second Language Teaching and Learning; By David Nunan

در این بین، کتاب اول از اهمیت بیشتری نسبت به سایر منابع برخوردار است چرا که حدود یک سوم الی یک دوم سوالات از این منبع طرح میشود. اکثر سوالات مربوط به تئوری های زبان و یادگیری، تفاوت های فردی، سن، توانایی ارتباطی (communicative competence) و ... از این منبع پرسیده میشوند. اشکال این منبع نگارش بسیار سنگین آن است اما این منبع آنقدر جامع است که خواندنش برای درک سایر منابع ضروری و بسیار مفید است .سوالات مربوط به متدها اکثرا از کتاب دوم طرح می شوند. در سالهای دور، بعضا از کتاب سوم هم سوالهایی طرح می شد اما در سالهای اخیر تنها کتاب دوم مد نظر بوده است. اشکال این منبع نیز نگارش بسیار سنگین آن علاوه بر پرداختن بیش از حد به جزئیات است. منبع 3 در این مبحث ساده تر و روان تر است ولی فقط جهت درک بهتر منبع 2 مفید است و به خودی خود ارزش امتحانی ندارد. درباره مهارتهای زبانی سوالات بصورت متنوع از منابع 4 و 5 طرح میشوند. البته فصل دوم منبع 5 در مورد رابطه مغز و زبان نیز بسیار اهمیت دارد و منبع 4 نیز علاوه بر مهارت ها مطالب بسیار مهم دیگری را نیز شامل میشود که گهگاه مورد سنجش قرار میگیرند. منبع 4، به دلیل قلم روان تر و حجم کمتر و علاوه بر آن جدیدتر بودن، از منبع 5 آسان تر است. از منبع 6 نیز در سال 88، بخصوص در مورد مباحثی که مربوط به تئوری ها و دیدگاههای مدرن تر یادگیری زبان است (همچون رویکرد انسانگرایانه، تجزیه و تحلیل کلام،task-based language teaching و ...) سوالاتی طرح شد.

(( Linguistics ))

 مهمترین منابع این درس عبارت‌اند از:

The study of language; by G. Yule

An introduction to language; by V. Fromkin & Rodman & Hyams

Linguistics and language; by J. S. Flak; Parts 3,5,6,8 (316-350) 

Essential introductory linguistics; by G. Hudson; chapters 1-8, 13-17, 19, 21, 24

ویژگی‌های هر یک از منابع ذکر شده به شرح زیر می‌باشد:

 Yule : مطالب این کتاب با زبانی روان نوشته شده و بنابراین نویسنده خیلی به عمق مطلب وارد نشده است. این کتاب ساده‌ترین منبع درس زبانشناسی است و خواندن آن برای شروع مباحث زبانشناسی توصیه می‌شود. در ویراست جدید یک یا دو فصل در سایر فصل‌ها ادغام شده اند و مثال‌های جدیدتری به برخی فصول اضافه شده است. با این وجود ویراست دوم همچنان می‌تواند جوابگوی نیازهای داوطلبان باشد.

 Fromkin: کتاب Fromkin کتاب دیگری است که مطالب آن بسیار شبیه به کتاب Yule ولی بسیار کاملتر از آن می‌باشد. اگرچه حجم این کتاب زیاد به نظر می‌رسد، بخش قابل توجهی از آن شامل کاریکاتورهایی برای فهم بهتر مطالب و نیز تمرین‌هایی است که در انتهای فصل‌ها آورده شده است. از ویژگی‌های مشهود ویراست‌های جدید می‌توان به اضافه شدن X-bar Theory به بخش Syntax و اضافه شدن Semantic Rules در بخش Semantics اشاره کرد.

 Flak: منبع سوم Flak است که یکی از منابع قدیمی بوده و خیلی مورد توجه طراحان سوال نیست. فصل‌های مهم این کتاب Syntax ،‌ Phonemics و Phonetics هستند که در این میان بیشتر از Phonetics سوال طراحی شده و دو فصل دیگر کمتر از سوالات کنکور سهمی داشته‌اند. همانطور که گفته شد به خاطر قدیمی بودن کتاب سایر فصل‌ها اصلاً اهمیتی ندارند (براساس آنچه در این 10 سال در آزمون کارشناسی ارشد مشاهده است).

 Hudson: این کتاب تقریباً از کنکور 85 به منابع درس Linguistics اضافه شده است. برخلاف دو منبع اول که می‌توان از آنها برای درس گرفتن استفاده کرد، این کتاب مطالب را به صورت پراکنده توضیح داده و بنابراین برای یادگیری مناسب نیست. از این رو داوطلبان باید مطالب را از هر یک از منابع بالا یاد بگیرند و از این کتاب به عنوان منبع تکمیلی استفاده کنند. طراحان سوال بیشتر از مثال‌های این کتاب استفاده می‌کنند و به همین خاطر به داوطلبان توصیه می‌شود اصطلاحات Bold شده در متن و مثال‌ها را به دقت مطالعه کنند. نکته‌ی قابل توجه این است که این کتاب بیش از حد به عمق مطالب وارد شده و مثال‌های زیادی در آن ذکر شده که گاهی ممکن است تعریف را نقض کند. به عنوان مثال در Backformation مثالی آورده شده که Part of speech را تغییر نمی‌دهد.

بزرگ‌ترین مشکلی که داوطلبان با این درس دارند مربوط به فصل Phonetics است. از آنجایی که در این قسمت دسته‌بندی‌های زیادی روی انواع صداها صورت گرفته (که گاهی همپوشانی نیز بین این دسته‌بندی‌ها مشاهده می‌شود)، گاهی داوطلبان ترجیح می‌دهند این بخش را رها کنند و به سایر فصل‌ها بپردازند.

در بخش Phonology هم Phonological Ruleهای بسیاری وجود دارند که اتفاقاً در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند و به خاطر تعداد زیاد نام‌های متعددی که دارند ممکن است داوطلبان را دچار سردرگمی کند.

در قسمت Word-formation هم از آنجایی که مثال‌های متنوعی وجود دارد (و همانطور که گفته شد ممکن است تعریف را نقض کند) گاهی داوطلبان در تشخیص جواب صحیح ممکن است دچار مشکل شوند.

نمودارهای درختی که در مبحث Syntax وجود دارد برای برخی داوطلبان مشکل‌ساز می‌شود. مخصوصاً با توجه به ویرایش جدید کتاب Fromkin که در آن کمی تغییر در مدل این درخت‌ها ایجاد کرده، داوطلبان با مشکل مواجه می‌شوند. البته باید اشاره شود که سوالهایی که مربوط به نمودارهای درختی است اغلب سوالات پیچیده‌ای نیستند.

نهایتاً بخش Semantics شامل مطالب گسترده‌ای است که به غیر از کتاب Falk در سه کتاب دیگر به طور مفصل بحث شده است و شاید در این بخش همپوشانی کمتری بین این سه کتاب وجود داشته باشد، به عبارت دیگر هر یک از این منابع مطالب جدیدی را معرفی کرده‌اند که در دیگری شاید ذکر نشده باشد یا کمتر توضیح داده شده باشد. در سایر سرفصل‌ها معمولاً داوطلبان دچار مشکل نمی‌شوند امّا پراکنده بودن اطلاعات در منابع مختلف می‌تواند تا حدی چالش برانگیز باشد.

به دنبال آنچه دربالا ذکر شد انتشارات مدرسان شریف کتابی دارد که مطالب آن ادغام مطالب هر چهار منبع است. همانطور که گفته شد مطالب این منابع همپوشانی زیادی با یکدیگر دارند که ممکن است وقت داوطلبان با خواندن همه‌ی این منابع تلف شود. مخصوصاً داوطلبانی که دیرتر تصمیم گرفته‌اند در کنکور شرکت کنند یا افرادی که شاغل هستند و وقت کافی برای مطالعه ندارند. در این کتاب سعی شده با حذف مقدمه‌های هر فصل، مثال‌هایی که از سایر زبان‌ها ذکر شده‌اند و مطالب مشترک مجموعه‌ای برای داوطلبان گردآوری شود که بتوانند با خواندن آن به فهم مطلوب و نسبتاً کاملی از همه‌ی سرفصل‌ها برسند. مطالب از هر چهار منبع به صورت منسجم کنار هم قرار گرفته‌اند به طوری که داوطلبان می‌توانند با خواندن این کتاب اطمینان داشته باشند که تمامی نکات مهم منابع را مرور کرده‌اند. همانطور که گفته شد متن کتاب حاضر از چهار منبع بالا گرفته شده ولی گاهی برای فهم بیشتر مطلب، مولف خود با زبان ساده‌تر توضیح بیشتری ارائه کرده یا از سایر منابع مطالبی را ارائه کرده است. مثال‌هایی که در انتهای هر فصل آمده به داوطلبان کمک می‌کند آنچه را مطالعه کرده‌اند بیازمایند و در بخش‌هایی که احساس ضعف می‌کنند بیشتر تمرکز کنند. با کار کردن بر روی این تست‌ها، داوطلبان آمادگی پیدا می‌کنند تا بر روی تست‌های مبحثی سوالات آزمون کارشناسی ارشد کار کنند. از این رو می‌توان گفت این کتاب جنبه‌ی خودآموز دارد که ظرف مدت کمی داوطلبان می‌توانند همه‌ی موارد مهم را مرور کرده و آماده‌ی شرکت در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه سراسری شوند. از دیگر مشخصات این کتاب بررسی و ارایه پاسخ تشریحی به تمامی سئوالات آزمون‌های دانشگاه دولتی در 15 سال گذشته و تست‌های دانشگاه آزاد در 10 سال گذشته می‌باشد. مطالعه این کتاب برای موفقیت در آزمون کارشناسی ارشد کافی می‌باشد و دیگر لازم نیست داوطلبان به منابع دیگر مراجعه کنند.

(( Testing ))

منابع کتاب Testing به شرح زیر می‌باشد:

1) Testing language skills; by H. Farhady & A. Ja'far pour & P. Birijandi

2) Writing English language tests; by J. B. Heaton

3) Testing in language programs; by J. D. Brown; chapters 1, 2 (18-27), 3, 4, 5, 6(114-127), 7, 8

 FJB : این کتاب مهمترین منبع آزمون کارشناسی ارشد این رشته است و در تمامی این سال‌ها می‌توان گفت اکثر سوال‌ها از این منبع طراحی شده‌اند. مخصوصاً فصل مربوط به Reliability و Validity از اهمیت زیادی برخوردار است.

 Heaton : کتاب Heaton بیشتر به نحوه‌ی تست کردن مهارت‌ها پرداخته است. هر چند در دو سه سال اخیر از این کتاب سوالی طراحی نشده اما باید توجه داشت که بخشی از درس آزمون‌سازی مربوط به بحث تست مهارت‌هاست و از این رو داوطلبان باید مطالبی را در این زمینه بدانند. همچنین در انتهای کتاب FJB نیز به بحث مهارت‌ها پرداخته شده است.

Brown : این کتاب ضعف‌های کتاب فجب در بخش آمار را مانند بحث Normal Distribution جبران کرده و همینطور در مورد Test Functions هم در فصل‌های اول توضیحات بیشتری ارائه کرده است.

سه سال اخیر 15 سوال در بخش آزمون‌سازی طراحی شده است که این تعداد در سال‌های قبل 20 سوال بود. همانطور که ذکر شد فقط می‌توان گفت از کتاب FJB بیشترین سوال طراحی می‌شود.

بزرگترین چالش در این درس بخش مربوط به آمار است. در دو قسمت داوطلبان با اعداد و ارقام سروکار دارند؛ یکی بخش مربوط به ارائه‌ی آمار مربوط به نمرات و دیگری در بخش مربوط به Reliability. داوطلبان به یاد داشته باشند که احتیاجی به حفظ همه‌ی فرمول‌ها ندارند و با معلومات ریاضی در سطح دبیرستان می‌توانند به سوالات آمار پاسخ دهند. گرایش دیگری که داوطلبان دارند مربوط به بخش مهارت‌هاست که معمولاً دچار سردرگمی در مورد منبع مناسب برای این مبحث هستند. به علاوه سوالاتی که از این بخش طرح می‌شوند شاید مستقیماً از منبع خاصی نباشد و داوطلبان باید با خواندن منابع بالا بتوانند پاسخ سوالات کنکور را حدس بزنند. مدرسان شریف برای این درس اقدام به چاپ کتاب جامعی کرده است که هدف از نگارش این کتاب برآوردن نیازهای داوطلبان رشته‌ی آموزش زبان انگلیسی در قسمت آزمون‌سازی آزمون کارشناسی ارشد است. در تألیف این کتاب از سه منبع اصلی و مهم آزمون‌سازی استفاده شده است.

کتاب Testing Language Skills, From Theory to Practice by Farhady, Ja'farpur & Birjandi به عنوان منبع اصلی، و کتب Testing for Language Teachers by Arthur Hughes و An Encyclopedic dictionary of Language Testing by mousavi به عنوان منابع فرعی و کمکی به کار گرفه شده است. اگرچه کتاب Testing Language Skills به عنوان یکی از منابع جامع و کامل آزمون‌سازی در میان داوطلبان شناخته شده است، نبود تست‌های آزمون‌های سال‌های گذشته در این کتاب یک نقطه‌ی ضعف برای استفاده این کتاب توسط داوطلبین کارشناسی ارشد محسوب می‌شود. همچنین کتاب Testing for Language Teachers تمام مباحث مورد نیاز در آزمون‌سازی را برای داوطلبان شامل نمی‌شود. از کتاب An Encyclopedic dictionary of Language Testing تنها به عنوان مرجعی برای مباحث آزمون‌سازی می‌توان استفاده کرد زیرا بسیاری از مباحث موجود در این دایره المعارف آزمون‌سازی مورد نیاز برای داوطلبان کارشناسی ارشد نیست. با توجه به موارد ذکر شده، در نگارش این کتاب تلاش شده است که از تمامی ویژگی‌های مثبت منابع ذکر شده استفاده شود. به علاوه، اضافه کردن تست‌های سال کنکورهای سال‌های گذشته باعث کامل‌تر شدن این کتاب به عنوان منبعی جامع برای داوطلبین شده است. این کتاب دارای 15 فصل می‌باشد. بعد از توضیح هر مبحث در هر فصل تلاش شده است که از تست‌های کنکورهای سراسری سال‌های گذشته به عنوان نمونه سوال استفاده شود و در پایان هر فصل تست‌های مختلفی از تمامی مطالب بیان شده در آن فصل آمده است.

یکی از مهمترین مشکلات داوطلبان رشته‌ی آموزش زبان انگلیسی در بخش سوالات آزمون‌سازی، مبحث statistics in testing است به این دلیل باشد که بسیاری از دانشجویان زبان انگلیسی از گرایش‌هایی به غیر از ریاضی فیزیک در این رشته پذیرفته شده باشند. در این کتاب سعی شده است که این مبحث به طور واضح و کامل توضیح و تشریح داده شود و از مثال‌های متعددی برای درک بهتر مطالب استفاده شده است. ارایه تمام تست‌های 15 سال اخیر دانشگاه‌های دولتی و تست‌های 10 سال اخیر دانشگاه دولتی با پاسخ تشریحی از دیگر مشخصات این کتاب است.